05‏/03‏/2015

شەڕی ئەنبار (معركة ذات العيون)

نووسینی : كەنعان نوری 

وێنەكە لە گوگڵەوە


یەک لەو جەنگانەیە کە بوو بە هۆی داگیرکردنی خاکی ساسانییان لە لایەن عارەوانەوە کە لە سەردەمی خەلافەتی خەلیفە ئەبوبەکر و لە مانگی دیسەمبەری ٦٣٣زایینیدا قەوماوە. فەرماندەی لەشکری عارەوانی موسڵمان لەو شەڕەدا بە عۆدەی خالیدی کوڕی وەلید بووە . شاری ئەنبار لە سەردەمی ساسانییاندا بە پیروز شاپور نێوبانگی ڕۆشتبوو ، دەکەوتە ڕۆخی رۆژئاوای رووباری فورات و ٦٢ کیلۆمەتر لە رۆژئاوای بەغداوە دوور بوگە . یەکێکە لەو شارانەی کە شاپوری یەکەمی ساسانی نۆژەنی کردیتەوە و عەمبارگەلی گەورا و مەزنی چەک و چۆڵ و خواردەمەنی تێدا بنیات نیاوە . گرنگی ئەم شارە لەوەیدا بوو کە دەکەوتە سەر رووبارێک کە توانای هاموشۆ کردنی کەشتی تێدا بووە . پیروزشاپور لە سەروبەندی هێرشی عارەواندا دووچاری کاولکاری و وێرانی زۆر بۆوە . بە هۆی هەڵکەوتەی شوێنەکەیەوە گرنگییەکی تایبەتی لە بواری ئاودێری ناوچەکەدا هەبوو ، هەر لەم سۆنگەیەوەش لە ڕوانگەی سەربازیشەوە بایەخێکی تایبەتی بۆ ئێران و رۆم هەبوو . 
سەرەڕای بوونی ساسانییان لەم شارەدا کە مژولی مەرزداری و پاراستنی سنورەکان بوون ، کۆمەڵێ عارەوی نەسرانی لێ نیشتەجێ بوو . هەم تەرسایان کەنیسە و دام و دەزگەیان هەبوو ، هەمیش مەسیحییانی یاقوبی ، ئەمە سەرباری ژمارەیەک جو کە لەم شارە دەژیان .
خالید سەرنجی سوپاکەی شێرزادی دابوو کە بە زرێ و خودەی پۆڵایین داپۆشرابوون بۆیە فەرمان بە تیرهاوێژان و سەربازانی دەکات کە چاویان بکەنە ئامانج ، هەر بۆیەش ئەم جەنگە بە شەڕی (ژات العیون) نێوبانگی دەرکرد.
لە پاش ئەوەی کە شێرزاد ، سەرداری ساسانی بەردەوامی شەڕەکە بە زیان دەزانێ ، نێردەیەکی بەرەو خالید هەنارد و پێشنیاری وێکهاتن و ئاشتی پێدا . خالید پێشنیار ڕەت دەکاتەوە و شار دەکەوێتە بەر ئابڵۆقەی عارەوان و هەندێ ناوچەی ئاور تێبەردەدەن و دەیسوتێنن . خەندەق بە چواردەوری شاردا هەڵکەندرابوو لێ بە فەرمانی خالید چی وشتری پەرپوت و لەڕ و لاوازی نێو لەشکر هەبوو هەموویان کوشت و لە گۆشەیەکی خەندەقەکە ئاخێنران تاکو لەشکرییان توانییان بە سەر کەلاکی کەڵەکە بووی وشترانەوە بپەڕێنەوە نێو شار و شەڕی دەستەو یەخەی نێوانیان قەوما . 
شێرزادیش بە ناچاری کەس دەنێرێتە کن خالید و بە مەرجەکانی رێکەوتنەکە قایل دەبێ.

1/3/2015


Related Posts:

  • إصلاح عائدات النفط في كردستان العراق شوان زولال لطالما وصف المعنيّون بقطاع النفط كردستان العراق، بأنها آخر حدود برّية في العالم لم يتم التنقيب عن النفط فيها. فمنذ فتح المنطقة أمام المنقِّبين عن النفط، بعد سقوط نظام صدام حسين العام 2003، تبيّن أنها ترقى إلى… زیاتر بخوێنه‌وه‌
  • مليار نسمة تحت خط الفقر إبراهيم غرايبة لماذا تخفق البلاد الأشد فقرا في العالم؟ وما الذي يمكن عمله حيال ذلك؟ لماذا تضع الدول الأشد فقرا في العالم العراقيل في وجه محاولات المجتمع الدولي لمساعدتها؟ لماذا يبدو أنه ليس باستطاعة أي أحد مهما كان أن… زیاتر بخوێنه‌وه‌
  • كورتەیەك لەمەڕ مێژووی فەلسەفە ئاسۆ وەهاب بەپێی دابەشكردنە سوننەتییەكان، فەلسەفە دەكرێت بەسێ‌ قۆناغەوە :- • قۆناغی یۆنانی . • سەدەكانی ناوڕاست . • سەردەمی نوێ‌ .  لەم دواییانەشدا چەند بیروڕایەك دروست بووە لەمەڕ قۆناغی چوارەم كە قۆناغی پا… زیاتر بخوێنه‌وه‌
  • لادانی سێكسی لەسەر تۆڕی ئەنتەرنێت نووسینی ئاسۆ وەهاب یەكێك لەو نەهامەتیانەی كە بە بەردەوامی تووشی رەگەزی مرۆیی دەبێت بەكارهێنانی داهێنانە مەزنەكانە بۆ مەبەستی نامرۆیی، كە بە درێژایی مێژووی دۆزینەوە پڕ بەهاكان ئەم دیاردەیە بەروونی بەدی … زیاتر بخوێنه‌وه‌
  • كەیسی كوشتنی ژنان لە كوردستان ئەوەی جێگەی سەرنجە روودانی ئەو كێشە ترسناكانەیە كە لە بواری پێشێلكردنی مافەكانی ژناندا لە ماوەی رابردوو لە كوردستاندا روویاندا، دیاردەكە تا دێت لە برەو سەندندایە ئەمەش مەترسییەكی گەورەیە دۆخی كۆمەڵایەتی دانیشتووانی هەرێمی ك… زیاتر بخوێنه‌وه‌

0 كۆمێنت:

إرسال تعليق