31‏/07‏/2011

نووسین وئازار .. نووسینەوەی ئازار یان ئازاری نووسین


ئاسۆ وەهاب – كەلار
بۆ قسەكردن لەبارەی ئەو گرێ‌ زمانییانەی سەرەوە، دەكرێت لەرووی مانای ماددی ومانای خەیاڵكراوەوە لێكیان بدەینەوە، بەوەی كە (و) ئەو پەیوەندییەیە كە بوارمان پێدەدات بۆ دەرخستنی ئەو ئیشكالییەتانەی كە پەیوەندییە جیاوازەكان دەیورووژێنن لە نێوان نووسین وئازاردا .
مۆرفیمی دووەم مانای ئەوە دەگەیەنێت كە روح وجەستە هەموو كات لەبەردەم ئەگەری تووشبوونن بە هەستێك كە توانای بەرگە گرتنیان نییە، ئەویش ئازارە، بۆیە بەباشی دەزانم جارێك لەرووی دەروونییەوە بڕوانینە ئازار، بۆ ئەم مەبەستە پێویست دەكات جیاكاری بكەین لەنێوان رەهەندی باتۆلۆژی(نەخۆشی) وشەكە، كە نەخۆشییە جەستەیی ودەروونی وعەقڵییەكان دەگرێتەوەو هەر هەموو ئازار بەرهەم دەهێنن، لەگەڵا ئەو زمانەی كە لە رێگەی شێوازو دەستەواژەی زمانی وئیقاعی وهارمۆنیای زمانییەوە لە هەر تێكستێكدا ئازار بەرهەم دەهێنن.
ئەگەر نووسین بەمانا ماددییەكەی وەرگرین، ئەوا ئەو سومبول وهێمایانە دەگرێتەوە كە بەقەڵەم یان هەر ئامێرێكی تر لەسەر پەڕە دادەنرێت، لێرەشدا دەكرێت بپرسین: ئەو پێویستییە هێماییە چییە كە تەنها قەڵەم دەتوانێت پڕی بكاتەوە .
ئایا پرۆسەی نووسین كردارێكی دوژمنكارانەی ئازار بەخش نییە؟ ئایا ئەو پەڕەیە دوو جار ئازار ناچێژێت ؟ جارێكیان لەبەر ئەوەی قەڵەمێك هەیەو جەستەی ئازار دەدات وجارێكیتریش لەبەر ئەوەی رەنگی رەش جەستەی سپی وپاكیژی پیس دەكات، ئایا ئەمە چێژ وەرگرتنێكی ساددی نییە كە پەیوەندی بە سومبولییەتی قەڵەمەوە هەیە وەكو دوژمنێك ؟
نووسەر، مرۆڤە – قەڵەمە هەر وەك گۆستاڤ فلۆبێر لە نامەیەكدا ئاماژەی پێدەكات، فلۆبێر دەڵێت:" من مرۆڤی – قەڵەمم، لە رێگەیەوە هەست دەكەم وبەهۆیەوەو بە پەیوەندی لەگەڵیدا زیاتر دەگونجێم، هەروەها زیاتر هەستی پێدەكەم".. زۆر جار ئەم نووسەرە – مرۆڤە – قەڵەمە بەخوازەی ئیرۆتیكی باسی كارەكانی دەكرد، پێی وابوو كە مرۆڤ دەبێت یان ژن هەڵبژێرێت یان نووسین، لێرەدا پرسیار ئەوەیە، ئایا دەكرێت ئەم مەسەلەیە پەیوەندی بە كردارێكی سێكسییەوە هەبێت بەقەد ئەوەی كە چێژ بەخشە، ئازار بەخش بێت، چونكە دەبێت تێبینی ئەوە بكەین كە لەكەلتووری كوردیدا وشەی قەڵەم ئاماژەیەكی سێكسی هەیە..ئایا لەنێوان قەڵەم وپەڕەدا هەمان ئەو مەرجانە نییە كە لەپرۆسەی هاوسەرگیریدا هەیە؟ ئایا هەمیشە قەڵەم رەنگی سپی وپاك وخاوێن وپاكیژی پەڕە ئەتك ناكات، دەبێت ئەوەش بزانین كە ئەم ئەتككردنەی جەستەی پەڕە بەبێدەنگییەكی كوشندەو بەبێ‌ راپرسی بە پەڕە دەكرێت، پەڕە ئەو پانتاییە سپییە كە هەمیشە وەكو مەمكی ژنێك سەرچاوەی چێژ وەرگرتنی بەرامبەرە، هەروەها ئەو مەمكە ئازیزو پڕ خێرەیە كە بڕانەوە لێی ولەدەستدانی وەك مناڵا ئازار بەخشە، بۆیە هەمیشە بەپەنجەكانمان وبەئازارێكی زۆرەوە توند دەیگرین، تا لەدەستی نەدەین !؟
با بڕوانینە روویەكی تری ئەو مەسەلەیە، ئایا نووسین ئازار بەخشە یان نووسەر ئازار دەچێژێت؟
رووانین بۆ ئەزموونی جیهانی ئەو حەقیقەتەمان پێدەڵێت كە كەسێكی وەكو هۆڵدرلین(شاعیرێكی ئەڵمانییە، نیوەی تەمەنی لە بەندیخانەی قەڵای تۆبنگسن بردووەتە سەر) تا ئەو هەموو ئازار وئەشكەنجەیە نەچێشتبا ئەو تێكستانەی نەدەنووسی كە ئەمڕۆ بوونەتە سەرچاوەیەك بۆ نووسین لەبارەی نووسین وشێتێتی، لەم خاڵەشەوە ناكرێ‌ جان جاك رۆسۆ فەرامۆش بكەین كە (دانپیانانەكان)ـی بەتێكستێكی تری نووسینەوەی ئازار دادەنرێت، رۆسۆ لە دوا ساڵەكانی تەمەنیدا تووشی نەخۆشییەكی كوشندە بوو هەمیشە ئازاری پێدەچێشت، لەپاڵ ئەمەشدا لە (نۆنبر) لەهەموو جیهان دابڕا بوو، هەر ئەم دووانەیە وا لە رۆسۆ دەكەن لە 1769 جارێكی تر دەست بداتەوە بە نووسینەوەی دانپیانانەكانی، لەم بارەیەوە لێكۆڵەری دەرونناس ئالان گرۆرچارد لەبارەی رۆسۆوە دەڵێت:" رۆسۆ بەهۆی نەخۆشی وئازارەوە نووسەرێكی گەورەبوو، بەهۆی ئەو دوانەوە بەردەوام بە شێوازە ناوازەو كەسایەتی خۆیەوە سەرسامان دەكات، لەراستیدا ئەو لە رێگەی ئەو خێوەی كە لە مەنفای نووسینەكانیدا بەندی كردبوو سەرسامی هەموومان دەكات ".
ئێستاش با سەرنجی ئەم گوزارشتانە بەین:-
" وەرە لێرەو لەم ژوورەدا دار چنارێ‌ باڵا ئەكا/ لەباتی بەفر یا باران تەور بەسەریا دائەكا "*.
" وەرە ئەمشەو بم مرێنە/ تۆفانێ‌ بەو تا بەیانی/ روحانەتم راوەشێنە/ وەرە ئەمشەو بم مرێنە/ گڕكانێ‌ بە/ نەك هەر من ونامەكانم/ دوا قانوونی خۆشەویستیش بسووتێنە" .
" ئەمەوێ‌ بمرم/ گەر ئەمری بمرە، بەڵام با مەزار/ ملیۆن گلێنەی پڕ خۆڵا وبەرد بێ‌/ با ئەمشەو مردن/ هەر وەك دەفەكەی دەروێش عەبدوڵڵا/ بێ نەواو زەرد بێت ".
" ئەبێ‌ بمرم وئەفسوس كە ئەمشەو/ هێشتا تا كەمەر نوقمی گەڵا نیم/ رووبار دەنگی خۆی نابیستێ‌ ومنیش/ هێشتا لە ئاهی خۆم دڵنیا نیم ".
بەبێ‌ ئەوەی بچینەوە سەر باگراوەندی كەسێتی شاعیر** وئەو دۆخەی تیایدا ژیاوە با سەرنجی ئەم گوزارشتانە بەین، ئایا هەستی بەرایی هەر خوێنەرێك بۆ كام سنوور دەمانبات، ئایا بەكەنارەكانی ئازار وبانگهێشتكردن بۆ مەرگ گوزەر ناكەین؟ شاعیر لە شەودا بانگێشتی مەرگ ناكات بۆ ئەو جوگرافیایەی كە تیایدا سەربوردی ئازاری خۆی دەنووسێتەوە ؟
ئایا ئازار ئەو هاندەرە نییە كە پاڵا بە نووسەرەوە دەدات ئەتكی پاكیژی وسپێتی پەڕە بكات تا پەڕە دوای پەڕە رۆژمێری ئازارەكان بنووسێتەوە، بەردەوامیش بە كەنارەكانی مەرگدا پیاسە بكات .
مەگەر ( شەو – مردن – مەزار – خۆڵا – بەرد – ئاه – نەبیستن – خۆڵا – بەرد – رەش ) هەر هەموو یەكە پێكهێنەرەكانی كەشێكی مەرگ نیین كە تیایدا ئازار گەشتان دەبێت بەسەر جوگرافیای كتێبدا، بانگەوازەكردن بۆ مەرگ لە هەر تێكستێك بانگەوازە بۆ ئازارێك كە نووسەر پێوەی دەناڵێنێ‌ وبۆ راگەیاندنیشی یەكەكانی نووسین پێوە ئازار دەدرێت .
دەرئەنجام مێژووی نووسینەوەی ئازار هەمان مێژووی ئازاری نووسینە، هەمیشە بەهێڵكی تەریبدا گوزەر بەكەنارەكانی مەرگدا دەكەن وبانگەوازی بێوچانی بۆ دەكەن .

* هەموو گوزارشتەكان شیعری (ئەبو بەكر عەلی)ن، لە نامیلكە شعرییەك بەناوی (ئەو شەوانەی لە پرچەكانت رەشترن) .
** مەبەست لە شاعیر، شاعیری شەهید (ئەبو بەكر عەلی)یە .



زمانی فارسی‌و پەرەسەندنی مێژوویی


ئاسۆ وەهاب – كەلار
زمانی فارسی یەكێكە لە زمانە زیندووەكانی جیهانە كە بە درێژایی مێژوو شارستانییەتی ئێرانی كۆن (باستان)‌و شارستانییەتی ئیسلامی بە زیندوویی رایانگرتووە .
بەدرێَژایی مێژوو زانایان‌و ئەدیبانی ، زاناو دانا ئەبو قاسمی فردەوسی خاوەنی شاهنامە، زاناو دانا عومەری خەیام بە چوارینەكانی‌و مەولانا جەلالەددینی مەولەوی بە غەزەل‌و مەسنەوەییەكانی‌و شێخ سەعدی شیرازی بە مەقامات‌و دانایی خۆی لە گۆڵستان‌و بوستانی سەعدی‌و عاریفی گەورەو عیرفانی حافزی شیرازی بە بەدیعی غەزەلەكانی كە بەناوبانگییەكی جیهانیان هەیە ئەم زمانەیان پاراستووەو تێر‌و خاوێنكردووەتەوە .
لە راستیدا پەرەسەندنی زمانی فارسی تەریبە لەگەڵا پەرەسەندنی تەواوی ئەو زمانانەی كە دەچنە خانەی زمانە هیندووە ئەوروپییە رۆژهەڵاتییەكان وەك كوردی – ئۆردوو – پشتوو ... هتد، بەڵام سیاسەت‌و وەرچەرخانە مێژووییەكان وایكردووە ئەمڕۆ تەواوی ئەو شارستانییەتەی كە گەلانی ئێرانی كۆن بە فارس‌و كورد‌وپارپ‌و حیپی‌و عیلامی‌و تاژیك‌و بلۆژو ئۆردوو پشتوو ...هتد، هاوبەشبوونە لە بوونیادنانی بە تەواوەتی‌و تەنها بكرێتە ناو فارسەكانەوە . گومانیش لەوەدا نییە كە جێگیربوونی دەسەڵاتی سیاسی لەماوەی 5 هەزار ساڵدا كاریگەری خۆی هەبووە لە جێگیركردنی تەواوی شارستانییەتی ئیرانی كۆن بە ناو فارسەكانەوە، بەڵام وردبوونەوە لە ماوەی دەسەڵاتگرتنە دەستی هۆزەكان ئەوەمان بۆ ساغ دەكەنەوە كە تەنها فارسەكان میراتگری شارستانییەتی ئێرانی كۆن نین .
بە درێژایی ئەو مێژووە هەر دەسەڵات‌و جێ پەنجەی خۆی بە ئەرێنی بەسەر ئەم زمانەدا بەجێ‌ هێشتووە، تەنانەت بەركەوتنە مێژووییەكان فاكتەری ئەرێنی بوونە بەسەر پەرەسەندنی زمانی فارسیدا، بۆ نموونە ناوە بە ناوە زلهێزەكانی جیهانی كۆن ناوچەی شۆش كە دەكەوێتە رۆژئاوای ئێران خستووەتە ژێر قەڵەمڕەوی خۆیانەوە ، لە هەزارەی چوارەم پێش لە دایكبوونی عیسای پیغەمبەر، عیلامییەكان تەواوی ئەم ناوچەیەیان داگیركردووە، لە هەزارەی سێیەم (پ . ع) كەوتووەتە ژێر دەسەڵاتی سۆمەرییەكان، لەناوڕاستی هەزارەی سێیەم (پ . ع) كەوتووەتە ژێر دەسەڵاتی ئاشورییەكان، پاشان سەردەمی زێڕینی خانەوادەی مادەكان، كە تەواوی ئێرانی باستانی لە 829 (پ . ع) ـەوە كۆنترۆڵكرد، پاشان هاتنی خانەوادەی ئەخمینییە هاخامەنشییەكان كە بە تەواوەتی لە 700 (پ . ع) ئاشوورییەكانی لە ناوچەی شۆش دەركرد‌و لە سەردەمی (كامبیز)ـدا ناوچەی نێو هەردوو رووباری بە تەواوەتی كۆنترۆڵكرد‌و میسری داگیركرد، پاشان هەر یەك لە داریۆش‌و خشایار شا بەردەوامیان بەو كارەداو لە ساڵی 480 (پ.ع) یۆنانی داگیركردوو هەموو ئەو تەلارانەی كە بە (ئەكرۆپۆلیس) بەناوبانگبوون سووتاند، هەمەش فاكتەری سەرەكی بوو لە سووتاندنی تەختی جەمشید لە لایەن ئەسكەندەری مەسەدۆنییەوە لە كاتی داگیركردنی ئێران لە ساڵی 330 (پ.ع) 1.

بە درێژایی ئەو ماوەیە پەیوەندییەكی ئاشكرا لەنێوان زمانی فارسی‌و زمانە سامی‌و نا سامییەكانی تر دروستبوو، بەتایبەت لە گەڵا رێنووسی فینیقی، كە بە سەرچاوەی سەرەكی هەندێك رێنووسی جیهانی دادەنرێت لەوانە رێنووسی یۆنانی‌و رێنووسی ئارامی .
لە هەزارەی دووەمدا (پ.ع) ئارامییەكان لە ناوچەی نێوان هەردوو رووبار دەژیان، رێنووسێكی دیاریان نەبوو، لەبەر ئەوەی خەریكی بازرگانیكردن بوون زمانێكی ئاسان‌و سادەیان هەبوو، بۆیە ئەو رێنووسەیان بە بێ‌ ئاڵۆزكردنی بەكار هێنا، رەنگە هەر ئەم مەسەلەیەش وایكردنی كە رەنگدانەوەی ئەو رێنووسە تا ئەمڕۆ لە (هیندستان‌و سەقڵییە) هەر مابێت . كاتێك هاخامەنشییەكان ناوچەی فوراتیان داگیركرد تەواوی ناوچەی دەسەڵاتی ئارامییەكان لە سوریا‌و فەلەستین‌و میسر كەوتە دەستیان. رێنووسی ئارامی رێنووسی فەرەمی تەواوی ئەو ناوچانە بوو، بۆیە هاخامەنشییەكان بەهۆی ئاسانی بەكارهێنیەوە ئەو رێنووسەیان كردە رێنووسی فەرەمی تەواوی قەڵەمڕەوی خۆیان ( هەموو ئەو ناوچانەی كە بە فارسی كۆن قسەیان كردووە واتا زمانی كوردیش) تەنانەت ئاسانی رێنووسی ئارمی بووە سەرچاوەی یەكەم بۆ دروستبوونی زۆرێك لە رێنووسەكانی ئەمڕۆ وەك رێنووسی عیبری – سریانی – تەدموری – رێنووسی نەبەتی (نبگی) كە رێنووسی عەرەبی لەمەوە پەرەیسەندووە پاشان بووە بە كوفی ئینجا نسخ، پاشان لەمەوە رێنووسی فارسی دوری‌و هاوچەرخ دروستبووە 2 .
بۆیە زۆرێك لەو هەڵكۆڵراوانەی كە دەگەڕێنەوە بۆ سەردەمی هاخامەنشی بەتایبەت ئەوەی لە (ناعوری سوێس) و تەواوی ناوچەكانی تری ئێراندا هەن بە 3 زمان نووسراون فارسی كۆن – ئاشووری‌و ئارامی ..

1 ـ ایرج افشار سیستانی، خوزستان و تمدن دیرنیە ان ج ا ص ـ ص 167ـ 189.
2 ـ هینینك، سخنرانی، ترجمه دكتر معین، مجله یغماش، 6.

پژاك تەنها بیانووە

پژاك تەنها بیانووە
ئاسۆ وەهاب – كەلار
پژاك لە سەر سنوور بوایا یان نەبووایا ئێران هەر بۆردومانی ناوچە سنوورییەكانی باشووری كوردستانی دەكرد، ئەو چاودێرە سیاسییە كورت بینانە‌و سیاسەتمەندارە ئەنتیكەكانی ئێمە كە لەگەڵا ئاوازی جمهوری بەناو ئیسلامی ئێراندا سەما دەكەن، بە ڕاستی جێگەی پێكەنین .
ئەی رووداوەكە لە كوێوە دەست بێدەكات ؟؟ بێ‌ دوو دڵی لەو كاتەوەی ئەمریكا هاتووەتە عێراق 2003، سەرنج بەن هەر كە ئێران تووشی قەیرانی سیاسی دەبێت‌و پەستانی سیاسی لە سەری زیاد دەبێت لە لایەن ئەمریكاو رۆژئاواوە عێراق‌و ئەفگانستان‌و باشووری لوبنان گڕ دەگرێت .
ناگەڕێمەوە بۆ مێژووی روداوكانی ڕابردوو بەڵام با قسە لەسەر ئەمجارەیان بدەین‌و زانیارییەكان بخەینەڕوو، سەرەتا با لە ئەفگانستانەوە بێت، هەم ناتۆو هەم ئەمریكا جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە كە بەحێهێشتنی ئەفگانستان تەنها كاتی گونجاوی دەوێت، هەروەها زانیارییەكان باس لەوە دەكەن كە هاوپەیمانەكان خوازیاری ئەوەن تالیبان رازی بێت بەوەی چەك فڕێ‌ بدات‌و كارگێڕی ناوچەكانی پشتۆن بكەن، كەواتە ئێران لە سنووری رۆژهەڵاتیدا تووشی سەر ئێشەیەكی زۆر دەبێت .
لە لوبنانیش هاوپەیمانەكانی بەتایبەت حیزبوڵڵا بەهۆی خستنەڕوی دەرئەنجامەكانی لێكۆڵینەوە لە كەیسی بكوژانی حەریری تووشی سەرئێشەیەكی زۆری كردووە، لە سوریاشدا ئیسلامییە سوننە مەزهەبەكان داینەمۆی شۆڕشن دژی هاوپەیمانە ستراتیژییەكەیان، سوریا لەكاتێكدا قوڵایی بەرەی دواوەی حیزبوڵڵایە، هاوكات تاكە رێگەی پەیوەندی ئێرانە لەگەڵا حیزبوڵڵا‌و حەماس، كە ئەمەی دووەمیان‌و لەژێر پەستانی ئەنجومەنی باڵای سەربازی میسر ملكەچی گفتوگۆیە لەگەڵا فەتح .
ستراتیژی نوێ‌ ناتۆ لە بەگژاچونەوەی پەرەسەندنی سەربازی ئێران لە رۆژهەڵاتی ناوین‌و دانانی سیستەمی بەرگری موشەكی لە توركیا سەرئێشەیەكی تری بۆ ئێران دروستكردووە‌و بە خەتەرێكی جددی دایدەنێت بۆ سەر خۆی، كە لە ڕاستیشدا هەروایە .
ئینجا با سەرنجی رووداوەكانی تر بدەین، لە عێراق : خراپی ناوبانگی ئێران لە عێراق‌و كوردستان لە سەر ئاستی جەماوەری‌و داواكەی سوننەكانی عێراق بۆ پێكهێنانی هەرێمێكی سەربەخۆ، رۆڵی كارای كورد لە چەلەحانییەكانی بەغا، بەشداری وەفدی كوردی لە دانیشتنی ئەنجومەنی ناتۆ، بڕیاری ئاشكرای كورد بۆ پشتگیری لەمانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق، لە ئاستی جیهانی: سازشەكانی قەزافی لە لیبیا بۆ بەرژەوەندی ئەمریكا كە بە زیانی سەرمایەگوزارییەكانی ئێران لەو وڵاتە دەشكێتەوە، نیازی كوێت بۆ دروستكردنی ویستگەیەكی ئەتۆمی، رۆڵی كارای عەرەبستانی سعودی لە بەحرین، دەرئەنجام بۆ دەربازبوون لە كەشی گەمارۆدان پێویست بوو ئێران گڕ لەشوێنێك بەردا كە باشووری كوردستان‌و باشترین بیانوویش بۆ ئەم هەڵمەتە پژاكە ..

پێشنیار لە بۆ پەرلەمانی كوردستان

پێشنیار لە بۆ پەرلەمانی كوردستان ئاسۆ وەهاب – كەلار لە هەموو دونیادا ئەندام پەرلەمان كە دەچێتە پەرلەمان لەوێ‌ دانامەزرێت، بەڵكۆ جەماوەری دەنگدەر ئەركێكی پێدەسپێرێت تا ئەو وەكو تاكە كەسێك نوێنەرایەتی دەنگی ئەوان بكات‌و ئەو ئەركە قورسە راپەڕێنێت، بەداخەوە ئەم هاوكێشەیە لە كووردستاندا ئاوەژوو بووەتەوەو بوون بە ئەندام پەرلەمان بووەتە پۆستێك بۆ خۆ دەوڵەمەندكردن‌و دروستكردنی پێگەی كۆمەڵایەتی‌و سیاسی، تەنانەت زۆرێك لەو ئەندامانە درێژبوونەوەی ئەم كەسایەتی‌و ئەو كەسایەتی ناو پارتەكانی خۆیانن، بە واتایەكی تر سێبەری ئەوانن لەناو پەرلەماندا । سەمەرەترین مەسەلەكانی مەملەكەتی ئێمە كە جێگەی پێكەنینی دامەزراندنی ئەندام پەرلەمانە . ئەگەریش كەسێك هەیە دەڵێت وا نییە . باشە بۆ چی دوای تەواوبوونی ماوەی ئەندامبوونیان خانەنشێن دەكرێت، ئەمە لە كاتێكدا وا باوە كە ئەندام پەرلەمان دوای تەواوبوونی ماوەی یاساییەكەی دەچێتەوە سەر ئەو وەزیفەیەی كە پێشتر كاری تێدا كردووە . هەروەها هەندێك لەوان بەهۆی چالاكبوونیان جارێكی تر لە رێگەی سەندووقەكانی هەڵبژاردنەوە دەچنەوە ناو حەرەمی پەرلەمان !؟ لە راستیدا لەبەر ئەوەی زۆرێك لەوان سێبەرو جەماعەتی ئەشمابللان بۆیە بە رەها ئیمانیان بەوە نییە جارێكی تر بچنەوە ئەو شوێنە، بۆیە دڵی كەس نائێشێنن تا دواتر لە ناو حیزبەكانیان پلەو پایەی تر وەرگرنەوە، لە ئەمرۆیشدا فیلمێكی تریان دەرهێنانەوە ئەویش زیاد كردنی ژمارەی پاسەوانەكانیانە، ئاخر خوا بتانگرێ‌ لە جیاتی ئەوەی داوای ئەوە بكەن ژمارەی پاسەوان كەم بكەنەوەو ژمارەی راوێژكارەكانیان زیاد بكەن، داوای پاسەوانی تر دەكەن ؟؟ بۆ ॥ بیانووەكەی لای خۆیان، بەڵام من پێشنیارێكم هەیە ئەویش ئەوەیە هەر ئەندام پەرلەمانێك با لە مۆچەكەی خۆی پاسەوانی تایبەت بۆ خۆی دانێت ئەڵڵامی دەكرد 50 دانەیان دادەنا، ئەگەریش بیانوو ئەوەیە بۆ هەندێك بەرپرس 100 یان فەوجێك حیمایەیەتی، ئەوا وەڵام ئاسانە، كاكە گریمان ئەو هێندە پیاو باش نیین، گەندەڵن، ووووووو، باشە برا ئێوە پیاو باشبن‌و سەڵاواتی لێبێرن‌و پێشنیار بكەن لە پەرلەمان تا ژمارەی پاسەوانی هەموو بەرپرسێكی حكومی بە پێی پلەكەی رێكبخرێت، سەرۆك وەزیران 20 پاسەوان، جێگر 15 ، وەزیر 5 ، سەرۆك پەرلەمان 15 ، جێگرەكانی 10، ئەندام پەرلەمان 3 + 2 راوێژكار ، بە مەرجێ‌ دەرچووی بەشی زانستە سیاسییەكان یان یاسا بن بەمەش چارەسەری دامەزراندنی ئەو گەنجانەش دەبن كە دەرچووی ئەو دوو بەشەن ، چونكە 111 + 2 = 222 گەنج، وەسەلام .